Bundan sonra ne olacak |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
Dün öğleden sonra baskılara dayanamayan Avusturya geri adım attı ve AB Müzakere Çerçeve Belgesi üzerinde anlaşarak gece geç saatlerde Ankara’ya gönderdi ve Ankara’da Çerçeve Belge’sini onaylayarak, yeni bir süreci başlattı.
Aslında dün başlayan bu yeni süreç, dünya üzerinde de yeni bir dönemin başlangıcı olacak.
Medeniyetler çatışmasına son verecek, kökten dincilerin terör girişimlerindeki haklılıklarını zayıflatacak ve dünya üzerinde yüz yıllardır süregelen Hıristiyan-Müslüman ayrılığına son verecek yepyeni bir dönemin kapıları açıldı.
Müzakere Çerçeve Belgesi hazırlanırken, diplomasi ve metni diplomatik bir dille yazmak hüneri de en son raddesine kadar zorlandı ve başarı ile de uygulandı.
Müzakere Çerçeve Belgesi’nde Avusturya’nın metne girmesi için büyük çaba gösterdiği “imtiyazlı ortaklık” ifadesi yok. Bu ifadenin olmaması Türkiye’yi çok memnun etti. Buna karşın Türkiye’nin ortaklığının nasıl olabileceği 49.cu maddeye atfedildi. 49.cu madde de “İmtiyazlı Ortaklığı” bir seçenek olarak içeriyor. Bu ifadenin olması da Avusturya’yı çok memnun etti. Yani şimdi herkes memnun müzakere çerçeve belgesinin içeriğinden. Hem Türkiye memnun edildi hem de Avusturya. Her ikisinin de istediği oldu.
Metinde ayrıca Türk tarafını rahatlatacak bir düzeltme daha yapıldı.
Üçüncü tarafların uluslararası kuruluşlara katılımını düzenleyen ve Kıbrıs (Rum) Cumhuriyeti’nin ima edildiği 5’inci maddeye yapılan ekle Türkiye’nin itirazları yumuşatıldı.
Türkiye, söz konusu maddede bulunan “AB üyelerinin uluslararası organizasyonlara katılımını engellememe” ifadesine itiraz etmişti. Türkiye’nin itirazlarını göz önünde bulunduran AB yetkilileri, bu maddeye ek olarak “bu madde tarafların uluslararası kuruluşlardaki karar süreçlerine halel getirmez” ifadesini koydu.
Yani Türkiye, Kıbrıs (Rum) Cumhuriyeti’nin NATO’ya girmek istemesi durumunda VETO hakkını kullanabilecek. Zaten Yunanistan NATO üyesi. Kıbrıs (Rum) Cumhuriyeti’nin NATO’ya üye olmak istemesi düşük bir olasılık ve üye olmasa da, istediklerini Yunanistan kanalı ile yapmak şansına sahip. Kaçırdığı tek olanak, iki NATO üyesi ülkenin, silahlı çatışma içine giremeyeceği maddesidir. Buna göre de eğer Kıbrıs’lı Rumlar NATO’ya girebilmiş olsalardı Kıbrıs adası içinde hiçbir zaman Türkiye ile sıcak bir çatışmaya girmemek garantisini elde etmiş olacaklardı ama Türkiye’nin AB ile müzakerelere başlaması ile bu olanağı gene elde etmiş oldular.
4.cü madde, Türkiye’nin Kıbrıs (Rum) Cumhuriyetini, müzakereler sonuçlanmadan tanımasını ön görüyor. Bu madde, Kıbrıs’lı Rumları bayağı memnun etti. Buna karşın, Türkiye’de bu maddeden çok memnun çünkü tanıma için bir tarih kısıtlaması yok. Zaten Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyetini tanıyacağını Ek protokole ilave ettiği deklarasyon ile taahhüt etti. BM’de müzakereler bitip yeni adı ile “Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti” kurulduğu vakit, hem bu Kıbrıs devletini tanıyacağını hem de hava ve deniz limanlarını bu devletin bayrağını taşıyan gemi ve uçaklara açacağını açıkça belirtti. Bu maddeden de taraflar memnun.
Aslında Müzakere Çerçeve Belgesinin tüm içeriği, tarafları memnun edecek şekilde kaleme alınmış.
Peki bundan sonra ne olacak.
Belgenin ilk bölümünde, müzakerelerin kuralları, ikinci bölümde müzakerelerin özü, üçüncü bölümde ise müzakerelerin prosedürü var. Yani bu da demektir ki, Müzakereler hemen başlamayacak. Önce uyum ve uzlaşma programı yapılacak. Tüm başlıkların içerikleri ve alt başlıkları karşılaştırılacak ve görüşülmesi gereken yerler taranıp tespit edildikten sonra müzakereler başlayacak.
Ne zaman başlayacak bu müzakereler. Aralık sonunda veya Ocak başında. Şimdilik gözüken tarih bu.
Bir de artık AB içinde hiç kimsenin elinde VETO kartı olmadığı var ki bu en önemli nokta. 17 Aralık’ta hangi koşullar konmuş ise, 3 Ekimde yayınlanan Müzakere Çerçeve Belgesi içinde ne varsa o. Hiçbir üye artık aklına eseni müzakereler süreci içinde masaya koyamayacak…
