Gül’ün önümüzdeki 2 yıllık Kıbrıs ve AB stratejisi |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
Gül evvelki gün, uçakla Kosova’ya giderken gazetecilerin özellikle AB ve Kıbrıs konularını içeren sorularını cevaplandırdı.
Görünen o ki, 2002 Kasımındaki seçimlerden zaferle çıkan AKP ekibinin o günün seçim sloganları ve Avrupa ile Kıbrıs’a bakış açıları, aradan geçen üç yıl içerisinde bayağı değişmiş.
Bilgileri ve düşünceleri adeta bir evrim geçirmiş ve realiteler yerine oturmuş. Şimdi AB ve Kıbrıs konusunu çok iyi biliyorlar. Türkiye Cumhuriyetinin, değişen dünya koşullarına uygun olarak geleceğini belirlemişler ve yeni stratejisini de ona göre çizmişler.
Erken seçim her gündeme getirilmek istendikçe, seçimim gününde (2007 Ekiminin 3.cü haftası) yapılacağını belirterek, son güne kadar iktidar koltuğunda oturacaklarını ve planladıkları icraatlarını, belirledikleri stratejilerini son güne kadar devam ettireceklerini söylüyorlar veya ima ediyorlar.
Gül’ün strateji dağarcığında, 3 Ekim’de müzakerelerin başlaması ile Kıbrıs veya AB arasında bir seçenek yapmak yok.
Bir yerde, Kıbrıs’ın müzakere süreci boyunca ayak bağı olabileceği veya olumsuz engellerin çıkmasına yol açabileceği gerçeğine rağmen, Türkiye Cumhuriyeti’nin çıkarları ile KKTC’nin çıkarlarını aynı tarafa koydukları çok açık. Birinin çıkarı için diğerini feda etmek gibi bir mantıkları yok.
Bu nedenle ilk adım olarak, Gümrük Birliği’ni aralarında Kıbrıs (Rum) Cumhuriyeti’nin de bulunduğu 10 yeni AB üyesine genişleten Ek Protokol’u, gerek Avrupa Parlamentosu Başkanı Joseph Borrell’in rica ve uyarılarına rkarşın, gerekse de Avrupa Parlamentosu’nun deklarasyonun onayını, TBMM’nin onayının sonrasına bırakmak kararına rağmen aceleye getirmeme kararları var. Ve bunu büyük bir kararlılıkla sürdürüyorlar.
Hatırlarsanız Avrupa Parlamentosu, Ek Protokol TBMM’de onaylanana kadar onay vermeme yönünde bir karar almıştı. AB şimdi, Türkiye’nin Ek Protokol’le birlikte yaptığı ve Kıbrıs (Rum) Cumhuriyeti’ni tanımadığını ilan eden deklarasyonun TBMM’de Ek Protokol ile birlikte onaylanmamasını istiyor.
Müzakere Çerçeve Belgesinin içeriğine göre Türkiye’nin limanlarını Rum gemilerine açmak zorunda kalacağı kesin.
Zaten Rumlar bunun için de bir strateji geliştirdiler ve özel sektöre devredilen Mersin limanını hedef seçtiler.
Bakü-Ceyhan boru hattından akacak petrolün İskenderun körfezinde gemilere yüklenecek olması ve artık petrolün tehlike arz etmeye başlayan boğazlardan geçmek yerine Ceyhan’dan yüklenmesinin tercih edileceği nedeni ile Rumlar ısrarla limanların Kıbrıs (Rum) Cumhuriyeti bayraklı gemilere açılmasını talep ediyorlar. Açılmadığı takdirde sadece taşımacılık ve bayrak kaydı gelirlerindeki kayıpları yaklaşık 2 milyon doları bulacak.
2004 yılı içerisindeki direkt ve endirekt gelirlerinin %3 gibi büyük bir rakamı Deniz Ticareti ve Taşımacılığından geliyor. Bu sektörün yarattığı istihdamlar ve kira gelirleri yaklaşık yıllık 300 milyon Dolar.
Rum kesiminde “Denizcilik” ekonominin göze bebeği kabul ediliyor.
Bu nedenle Kasım ayı içinde, AB müzakere çerçevesi içindeki bu maddeyi işler hale getirebilmek için bir girişim yapmayı ve Türkiye’nin uyguladığı ambargoyu delmeyi planlıyorlar.
Uzun kulaktan gelen bilgiler, bu amaç doğrultusunda, Mersin Limanının Singapur kayıtlı özel bir teşebbüs tarafından işletilmesi ve Singapur’daki nüfusun %75 Çinlilerden oluşması nedeni ile denizcilik “Devleri” arasında bulunan Çin kökenli “Cosco” isimli şirkete ait bir gemiyi gelecek ay Limasol’dan Mersin’e göndermeye çalışacakları doğrultusunda.
Güvenceleri de, bu konunun AB müzakere Çerçeve Belgesi içinde olması ve arkalarında AB’nin bulunması.
Ama Türkiye’de bu konuda kesin kararlı.
Türkiye’nin Kıbrıs ile ilgili tezi net ve açık. Türkiye’ye göre, ya BM öncülüğünde kapsamlı bir çözüm bulunacak ya da KKTC gelişerek yoluna devam edecek ve adada ayrılık daha da kesin çizgilerle kökleşecek.
