KKTC’deki İmar planında değişme zamanı geldi |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
Kuzey Kıbrıs’ta yapılaşma, Şehircilik Dairesinin yıllar süren ısrarlı kısıtlaması ile bu güne dek hep yatay gelişti.
Bize ne kadar enerji zenginiyiz, ne kadar varlıklıyız ve ne kadar toprak fazlamız var ki yıllardır hep yatay yapılaşmaya zorlandık.
Bana göre bu yatay yapılaşma felsefesi ile toplumumuz yıllarca, parasal olarak, topraksal olarak ve ekonomik olarak cezalandırıldı.
İki ayrı yapılaşma tarzının artılarını ve eksilerini beraber yazılı düşünelim.
Birisi yatay yapılaşma diğeri dikey yapılaşma.
Yatay yapılaşma : KKTC’de yıllar önce başlatılan ve bu güne kadar sürdürülen şimdiki yapılaşma tarzı. Elli tane ev yapılacaksa, devletin veya toplumun sırtına sırası ile aşağıdaki masraflar yüklenmektedir.
1- 50 adet arsa
2- 1100 m. (3500 ft.) yol
3- 1100 m. Ana Su dağıtım borusu ve 50 su çıkışı.
4- 1100 m. Yer altı kablosu veya direkli elektrik dağıtım sistemi.
5- 22 adet elektrik direği ve 50 eve elektrik girişi
6- 1 adet küçük trafo
7- 1100 m. Pis su toplama sistemi
8- 50 adet ev temeli
9- Ve benzeri diğer küçük giderler.
10- Tarımdan koparılmış 50 arsa
Dikey yapılaşma : Küçük adalarda ve toprak sıkıntısı çekilen yerlerde uygulanan sistem. Örnek: New York, Singapur, Kuala Lumpur vb şehirler. Elli tane konut yapılacaksa, devletin veya toplumun sırtına sırası ile aşağıdaki masraflar yüklenmektedir
1- 10 adet arsa
2- 65 m. (210 ft) yol
3- 65 m. Ana Su dağıtım borusu ve 1 su çıkışı.
4- 30 m. Yer altı kablosu veya direkli elektrik dağıtım sistemi.
5- 2 adet elektrik direği ve 1 adet elektrik girişi
6- 1 adet küçük trafo
7- 65 m. Pis su toplama sistemi
8- 6 adet ev temeli
9- Ve benzeri diğer küçük giderler
10- Tarıma ayrılmış 40 arsa
Basit ve kaba bir kıyaslama örneği yukarıda aynen gördüğünüz gibi.
Şimdi siz bana söyleyin KKTC koşulları göz önüne alındığında, yatay yapılaşmamı daha mantıklı ve ekonomik yoksa dikey yapılaşma mı.
Aklınıza 30 yıldır kapalı olan ve temelleri 1965’li yıllarda atılan Maraş’ı getirin. Mağusa’daki Palm Beach otelden Maraş’a doğru bir bakın ve yukarıdaki kıyaslamaları bir daha aklınızdan geçirerek, KKTC’de yatay yapılaşma mı her yönden bize uygundur yoksa dikey yapılaşma mı uygundur.
Siz kararınızı verin. Sonra benimle hem fikirseniz, gelin hep beraber KKTC’de yapılaşmayı atık dikeye çevirelim… Biz yatay yapılaşacak kadar ne toprak zenginiyiz ne de boşa harcayacak paramız var. Dikey yapılaşma ile tasarruf edeceğimiz parayla toplum olarak yeni oteller, bilgisayar yazılım firmaları veya sanayi tesisleri kurabiliriz.
