Yanıltıcı Reklamlar Yasaklanmalı |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
Son bir haftadır gazetelerde yanıltıcı bir reklam vardı, neyse ki birkaç gün evvel kampanya süresi sona erdiği için, kendiliğinden bu reklamın yayını da bitti.
Söz konusu reklam, bir havayolu şirketinin çok ucuz denecek bir fiyata Ercan Havaalanımızdan Türkiye’nin önde gelen birkaç şehrine uçuş olanağı ile ilgiliydi.
Genelde ayda en az bir kez, konferanslara veya seminerlere katılmak, brifing vermek veya almak, araştırma yapmak veya TV programlarına konuk olmak için yurt dışına giderim. Bazen bu gidişler bırakın ayda bir kez olmayı, haftada iki keze dahi çıkar.
Ben genelde KTHY ile seyahat ederim.
Bu seçimimin benim açımdan birkaç nedeni var.
Birincisi, KTHY’yi Ulusal Hava Yolumuz olarak algılarım.
İkincisi, 1975’de KTHY kurulurken içinde benim de tuzum olduğundan sanki bir parçası da bana aitmiş gibi hissederim.
Üçüncüsü, boyum 1.86 olduğundan her koltuk arasına dizlerim sığmaz. KTHY’nin koltuk arası düzenlemesi tam bana göredir. Daracık bir alanda, robot gibi oturmadan seyahat etmenin zevkini yaşarım KTHY uçaklarında.
Dördüncü neden de Kıbrıslı olduğum için kabin içindeki, yerdeki ve alandaki tüm personeli tanırım, çoğunun da ismini bilirim. Bu nedenle de KTHY uçaklarında yabancılık çekmem. Bu çok önemlidir aslında bir yolcu için. Daha uçağa binmeden içinizde bir güven hissi oluşur. Kendinizi evinizde hissedersiniz. Yanıma oturan kişiyi de ya ben tanırım, ya da o beni ve daha uçak kalkmadan sohbet hemen başlar. Zamanın nasıl geçtiğini anlamazsınız ve bir müddet sonra uçak yolculuğunu tamamlayarak yere inmiş olduğundan da bu koyu sohbet bitmiş olur.
Ne mi konuşuruz?
Havadan ve sudan başlar, politikadan geçer, Kıbrıs konusunda hararetlenir ve Evkafın su meselesinde de biter. Bazen de araya futbol karışır ama benim futbol bilgim neredeyse sıfır olduğundan daha başlamadan konu değişir. Bilmeyenler için de bir hatırlatma yapayım. “Evkafın su meselesi” son 400 yıldır Kıbrıs’ta konuşulan ve hala daha çözülememiş çok önemli bir konudur!
Diğer havayollarını da yerdiğimi veya beğenmediğimi sakın sanmayın. Hepsi de kaliteli şirketler ve insanımıza en iyi hizmeti vermeye çalışan, en çabuk, en garantili ve en güvenli bir şekilde gidecekleri yere götürmek için uğraş veren şirketlerdir. Onlara bir KKTC vatandaşı olarak her zaman teşekkür borçluyum. Yazdıklarım ve duygularım, tamamen bana ait olup kişiseldir.
Dedik ya iyi bir seyyahız diye.
Tabii doğal olarak yazımın başında değindiğim bu reklam benim çok ilgimi çekti.
Çekmesinin nedeni de, reklamda belirtilen uçuş fiyatının, Ercan havaalanının “Alan vergisi”nden bile daha az olmasıydı. Yani söz konusu şirket hem beni uçurmak için cebinden, benim verdiğim paranın üstüne biraz daha para ilave edecekti, hem de tüm alan vergilerini ödeyecekti. En azından ben öyle algılamıştım, ta ki derinlemesine analiz edip neler olup bitiğini anlayana kadar.
Benim kafamın yarısı politikaya çalışırken, diğer yarısı da Mühendisliğe, yani matematiğe çalışıyor. Bu analizi matematik tarafı yaptı ister istemez.
Ercan hava alanının “Alan vergi”leri belli.
Aslında bizim deniz limanlarımız ve hava alanlarımız “altın kaplama” olduklarından çevredeki tüm ülkelerdeki hava alanlarından ve deniz limanlarından daha pahalıdırlar. Ercan hava alanının “Alan Vergi”leri için söylenecek çok şey, yapılacak çok eleştiri var. Birkaç tane kurum ve kuruluş, bu alan vergisi içinden hak etmedikleri paylar almaktadırlar. Bu haksızca, uçak bileti üzerine eklenmiş paralar, maalesef bizlerin cebinden çıkmaktadır. Artık bu asalaklık mantığına da son verilmeli, bu kurum ve kuruluşların payları, uçak biletlerinden çıkarılmalı ve bilet fiyatları da aynı oranda aşağıya çekilmelidir. Söz konusu kurumlar para kazanacaksa, durup oturdukları yerde değil, çalışarak, hizmet vererek para kazanmalıdırlar.
Gelelim Ercan Havaalanındaki Alan vergilerine.
İstanbul Atatürk Havaalanı veya Ankara Esenboğa Havaalanındaki tek yön “Alan Vergisi” sadece 28.50 YTL iken bu vergi Ercan Hava alanında 40.45 YTL’dir.
Dökümü de;
KKTC KK Vergisi, Yetişkin : 32.85 YTL
YR Vergisi : Kıbrıs-Türkiye-Kıbrıs 3 € veya 5.70 YTL
YQ (Sigorta & Güvenlik sürşarj) : Kıbrıs-Türkiye-Kıbrıs 1 € veya 1.90 YTL
Toplam : Tek yön 40.45 YTL, gidiş-dönüş 80.90 YTL
Ekleyin buna Ankara Esenboğa veya İstanbul Atatürk hava alanı vergilerini. Kalkış ve iniş hava alanları Alan Vergileri toplamı eder, 68.95 YTL tek yön, 137.90 YTL gidiş-dönüş.
Ekleyin tek yön Ercan Havaalanındaki ve Türkiye’deki iniş havaalanının vergilerinin toplamı olan 68.95 YTL’ye bu “Yanıltıcı Reklam”da ilan edilen bilet ücretini, bulacağınız rakam, zaten diğer uçak şirketlerinin yanıltmadan ve reklam vermeden uyguladıkları bilet ücretinin aynısına denk gelmektedir veya biraz altında kalmaktadır.
Açıkçası bu reklam, tüketiciyi yanıltmaya yönelik bir reklamdı ve tüketiciye reklam edildiği denli bir menfaat sağlamamaktaydı.
Hükümetimizin, bu tür reklamları denetleyici ve gerektiğinde de hem mani olucu hem de cezalandırıcı bir birimi, bir dairesi olması gerekmektedir. Ne Avrupa Birliğinde ne de ABD’de, böylesi tüketiciyi yanıltıcı bir reklam görmek olası değildir. Gerçekten de bunu yapanın canına okumaktadırlar bu ülkelerde. Hem de canını acıtırcasına, gözlerinden yaşlar gelene kadar.
Ümit ederim, hükümetimiz bu tür tüketiciyi yanıltan reklamların bir kez daha tekrarlanmaması için gerekli tedbiri şimdiden alır.
